Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tanısı nasıl yapılır? Travmatik bir olay yaşayan herkesin de TSSB'si yoktur. Birçok insan hayatı boyunca travmatik olaylar yaşar. Travmatik bir olaydan sonra, kaygı, üzüntü ya da stres gibi güçlü hislere sahip olmak normaldir. Bazı insanlar kabuslar, olayla ilgili anılar ya da geceleri uyuma sorunları gibi bazı TSSB semptomları yaşayabilirler.
Ancak, TSSB belirtileri yaşıyor olabilirsiniz, ancak TSSB'ye sahip olmanız gerekmez. Bu şekilde düşünün: Baş ağrısı grip gibi daha büyük bir sorunun belirtisi olabilir. Ancak, bir baş ağrısına sahip olmak, grip olmuş olduğunuz anlamına gelmez. Aynısı TSSB için de geçerlidir. TSSB belirtilerinin çoğu, vücudun strese normal tepkisinin bir parçasıdır.
Bu nedenle, akıl sağlığı profesyonelleri, TSSB tanısı koymak için yerine getirilmesi gereken özel gereksinimler ortaya koymuştur. Bu gereksinimler Kriterler A - H olarak adlandırılır ve Zihinsel Bozuklukların Teşhis ve İstatistik El Kitabının 5. baskısında özetlenmiştir. Bir TSSB tanısı için altı kriter aşağıda açıklanmıştır.
6 Kriter
Ölçüt A: Stresör
Ölümlere maruz kalmak, ölüm tehdidi, fiili veya tehdit edilmiş ciddi yaralanmaları ya da aşağıdaki yollardan bir veya daha fazlasında fiili veya tehdit altındaki cinsel şiddeti tehdit etmek:
- Travmatik olaya doğrudan maruz kalma.
- Şahsen, travmatik olaya şahitlik etmek.
- Dolaylı olarak, yakın akraba ya da yakın bir arkadaşının travmaya maruz kaldığını öğrenerek. Olay gerçek veya tehdit altında ölüm içeriyorsa, şiddetli veya tesadüfi olmalı.
- Genellikle profesyonel görevler sırasında (örneğin, ilk müdahaleler, vücut bölümlerini toplama, tekrar eden şekilde çocuk istismarı ayrıntılarına maruz kalan profesyoneller) olayların / olayların asayici detaylarına tekrar tekrar veya aşırı dolaylı maruz kalma. Bu, elektronik medya, televizyon, film veya resimler yoluyla dolaylı profesyonel olmayan maruz kalmayı içermez.
Ölçüt B: İzinsiz Giriş Belirtileri
Travmatik olay, aşağıdaki yollardan bir veya daha fazlasında ısrarla yeniden yaşanmaktadır:
- Tekrarlayan, istemsiz ve müdahaleci anılar. Not: Altı yaşından büyük çocuklar tekrarlayan oyunda bu semptomu ifade edebilir.
- Travmatik kabuslar. Not: Çocuklar travma (lar) ile ilgili içerik olmaksızın korkutucu rüyalara sahip olabilirler.
- Kısa süreli olaylardan, bilinç kaybına kadar süreklilik içinde meydana gelebilecek ayrışma reaksiyonları (örneğin, geri tepmeler). Not: Çocuklar, etkinliği oyunda yeniden canlandırabilir.
- Travmatik anımsatıcılara maruz kaldıktan sonra şiddetli veya uzun süreli sıkıntı.
- Travmaya bağlı uyaranlara maruz kaldıktan sonra işaretlenmiş fizyolojik reaktivite.
Kriter C: Kaçınma
Aşağıdakilerden biri veya her ikisi tarafından kanıtlandığı gibi, olaydan sonra travma ile ilişkili uyaranların sıkıntıya girmesinden sürekli olarak kaçınılması:
- Travma ile ilgili düşünceler veya duygular.
- Travma ile ilgili harici hatırlatmalar (örn. Insanlar, yerler, konuşmalar, aktiviteler, nesneler veya durumlar).
Kriter D: Ruh Halindeki Olumsuz Değişiklikler
Aşağıdaki iki veya daha fazla sayıda kanıtla ortaya çıkan travmatik olaydan sonra başlayan veya kötüleşen biliş ve duygudurumdaki olumsuz değişiklikler:
- Travmatik olayın temel özelliklerini hatırlayamama (genellikle disosiyatif amnezi; kafa travması, alkol veya uyuşturucuya bağlı değildir).
- Kalıcı (ve genellikle çarpık) olumsuz inanç ve kendini veya dünya hakkında beklentileri (örneğin, "Ben kötü", "Dünya tamamen tehlikelidir").
- Kalıcı çarpıklık, kendiliğinden veya başkalarından travmatik olaya neden olan veya sonuçta ortaya çıkan sonuçları bozan çarpıktır.
- Kalıcı negatif travma ile ilgili duygular (ör. Korku, korku, öfke, suçluluk veya utanç).
- (Travma öncesi) anlamlı aktivitelere olan ilgiyi azalttı.
- Başkalarından yabancılaşma hissi (örneğin, ayrılma veya ötekileştirme).
- Kısıtlı etkiler: Olumlu duygular yaşamaya devam edememe.
Ölçüt E: Uyarılma ve Reaktivitede Değişiklikler
Aşağıdaki iki veya daha fazla sayıda kanıtla ortaya çıkan travmatik olaydan sonra başlayan ya da kötüleşen uyarılma ve reaktivitede travma ile ilgili değişiklikler:
- Irritabl veya agresif davranış
- Kendini yıkıcı veya pervasız davranış
- hipervijilans
- Abartılı müthiş tepki
- Konsantrasyondaki problemler
- Uyku bozukluğu
Ölçüt F: Süre
Semptomların (B, C, D ve E'de) bir aydan uzun süredir devam etmesi.
Ölçüt G: İşlevsel Önem
Belirti ile ilgili önemli sıkıntı veya işlevsel bozukluk (örneğin, sosyal, mesleki).
Ölçüt H: Hariç Tutma
Rahatsızlık ilaç, madde kullanımı veya diğer hastalıklardan kaynaklanmaz.
Teşhis Yapmak
TSSB'niz olabileceğini düşünüyorsanız, TSSB'yi değerlendirmek ve tedavi etmek için eğitilmiş bir akıl sağlığı profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir.
TSSB Tedavi Sağlayıcıları Türleri
TSSB'niz olup olmadığını belirlemek için klinisyen sizinle görüşecektir. Klinisyen yukarıdaki tüm semptomları soracaktır ve bir problem olarak kabul edilebilecek kadar kuvvetli olup olmadıklarını belirleyecektir.
TSSB Tanısı Var
TSSB'ye ek olarak, tedavi sağlayıcınız ayrıca, majör depresyon , madde kullanım bozuklukları , yeme bozuklukları veya anksiyete bozuklukları da dahil olmak üzere, sıklıkla TSSB ile birlikte ortaya çıktığı tespit edilen diğer psikolojik durumları sorabilir.
TSSB ile başa çıkmak zor bir hastalık olabilir. Yine de umut var. Her gün TSSB hakkında daha fazla şey öğreniyoruz ve bir takım tedavi seçenekleri mevcut. Aşağıdaki makaleler aracılığıyla TSSB tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz:
- TSSB için Bilişsel-Davranışçı Tedaviler: TSSB için Bilişsel-Davranışçı Davranışlar (ya da BDT), insanların düşünceleri ve duygulardan kaynaklanan sağlıksız davranışların yanı sıra durumları, düşünceleri ve hisleri değerlendirip yanıtlama biçimlerini değiştirmeye odaklanır.
- TSSB için Maruz Kalma Terapisi : Maruziyet terapisi, bir kişinin korku, endişe ve kaçınma davranışını azaltmayı amaçlayan, bir kişinin korktuğu düşüncelere, duygulara veya durumlara tam olarak karşı karşıya gelmesini (veya bunlara maruz kalmasını) sağlamayı amaçlayan davranışsal bir tedavidir.
- Kabul ve Taahhüt Terapisi : Kabul ve Taahhüt Terapisi, acı çekmemizin duygusal acı deneyiminden değil, o acıdan kaçınma girişimlerimizden geldiği fikrine dayanan bir davranışsal tedavidir. Kapsayıcı hedefi, insanların içsel deneyimlerine açık ve istekli olmalarına yardımcı olmaktır; buna karşılık, acı çekmekten kaçınmak ya da kaçınmak için değil, bunun yerine anlamlı bir yaşam sürdüğü için, dikkati çekmeye odaklanmaktır.
- TSSB ve Madde Kötüye Kullanımının Oluşumu için Tedaviler: TSSB ve madde kötüye kullanımı sıklıkla birlikte gerçekleşir ve bu nedenle bu birlikte-oluşumu spesifik olarak hedefleyen çeşitli tedaviler geliştirilmiştir. Güvenlik aramak böyle bir tedavidir.
- PTSD için Psikodinamik Psikoterapi : Psikodinamik psikoterapi, erken çocukluk deneyimleri, güncel ilişkiler ve insanların kendilerini düşüncelerini ve hislerini üzdüğü için korumak için yaptıkları şeyler gibi, bir kişinin semptomlarını etkileyebilecek veya etkileyebilecek çeşitli faktörlere odaklanır. BDT'nin aksine, psikodinamik psikoterapi, davranışlarımızdaki bilinçsiz zihnin rolünü vurgular.
UCompare HealthCare ve Amerika Anksiyete Bozukluğu Derneği aracılığıyla bölgenizdeki TSSB tedavi sağlayıcılarını bulabilirsiniz.
Kaynak:
> Amerikan Psikiyatri Derneği. (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı (5. baskı). Arlington, VA: Amerikan Psikiyatri Yayını.