Herkes kendi sağlığını tehlikeye atmaya istekli olan insanlardan en az birini ve başkalarına yardım etmek için iyi olmayı bilir. Bu bireylere, karşılığında başka hiçbir şey elde etmedikleri halde, başkalarının iyileştirilmesi için zamanlarını, enerjilerini ve paralarını vermeleri için ilham veren şey nedir?
Altruizmi Tanımlamak
Altruizm , diğer insanlar için bencil olmayan bir sorundur; İşten çıkarma, bağlılık ya da dini nedenlerle zorlandığınız için değil, sadece yardım isteğinden vazgeçmek.
Gündelik hayat, küçük bir fedakarlık eylemi ile doludur, bakkaldaki adamdan, park yerine gelen evsiz bir adama yirmi dolar veren kadına kapıyı açacak kadar açık olan adam.
Haber öyküleri, boğulmakta olan bir yabancının veya yerel bir yardım kuruluşuna binlerce dolar veren cömert bir donörün kurtarılması için buzlu bir ırmağa dökülen bir adam gibi, genellikle özgecil fedakârlıklara odaklanır. Özgeciliğe aşina olabilsek de, sosyal psikologlar neden oluştuğunu anlamakla ilgileniyorlar. Bu nezaketlere ne ilham veriyor? İnsanları tam bir yabancıyı kurtarmak için kendi hayatlarını riske sokmaya ne motive eder?
Prososyal Davranış ve Altruizm
Altruizm, sosyal psikologların sosyal davranış olarak adlandırdıkları şeyin bir yönüdür. Prososyal davranış, diğer insanlara yarar sağlayan herhangi bir eylemi ifade eder; Bununla birlikte, saf özgeciliğin gerçek özsüzlüğü içerdiğini unutmayın.
Tüm özgecil eylemler olumlu olmakla birlikte, tüm sosyal davranışlar tamamen özgeci değildir. Örneğin, başkalarına suçluluk, yükümlülük, görev, hatta ödüller gibi çeşitli nedenlerle yardımcı olabiliriz.
Altruizm Neden Var Teoriler
Psikologlar, aşağıdaki gibi özgeciliğin neden olduğu konusunda bir takım farklı açıklamalar önermişlerdir:
- Biyolojik nedenler. Kin seçimi, insanların kan akrabaları olanlara yardım etme olasılıklarının daha yüksek olduğunu öne süren evrimsel bir teoridir, çünkü gelecek nesillere gen aktarımının olasılığını artıracaktır. Teori, paylaşılan genlerin devamlılığını sağlamak için yakın akrabalara olan özgeciliğin gerçekleştiğini öne sürmektedir. Bireyler ne kadar yakından ilişkiliyse, insanlara yardım etme olasılığı o kadar fazladır.
- Nörolojik nedenler. Altruizm beyindeki ödül merkezlerini harekete geçirir. Nörobiyologlar, özgecil bir harekete geçtiğinde, beynin zevk merkezlerinin aktif hale geldiğini bulmuşlardır.
- Çevresel sebepler. Stanford'daki yakın tarihli bir çalışma, etkileşimlerimizin ve diğer insanlarla ilişkilerin özgecil davranışlar üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu ileri sürmektedir.
- Sosyal normlar. Toplumun kuralları, normları ve beklentileri, insanların özgecil davranışta bulunup bulunmadıklarını da etkileyebilir. Mütekabiliyet normu, örneğin, bizim için bir şey yapmış olsalar bile başkalarına yardım etmek için baskı altında hissettiğimiz sosyal bir beklentidir. Örneğin, arkadaşınız birkaç hafta önce öğle yemeği için para ödünç verdiyse, muhtemelen 100 dolar ödünç alabilir mi diye sorduğunda karşılık vermeye mecbur hissedersiniz. Senin için bir şey yaptı, şimdi karşılığında bir şey yapmak zorunda hissediyorsun.
- Bilişsel nedenler. Özgeciliğin tanımı, ödüllendirmeden başkaları için yapmayı gerektirirken, açık olmayan bilişsel teşvikler olabilir. Örneğin, başkalarının kendi sıkıntılarımızı gidermesine yardımcı olabiliriz ya da başkalarına karşı nazik olmak, kendimizi nazik, empatik insanlar olarak görmemizi destekler.
Diğer bilişsel açıklamalar şunlardır:
- Empati. Araştırmacılar, insanların empati-özgecilik hipotezi olarak bilinen bir öneri olan, üzüntü içinde olan kişi için empati hissettiklerinde özgecil davranışlara daha fazla katılma eğiliminde olduklarını ileri sürmektedir. Araştırmacılar, çocukların empati duygusu geliştikçe daha özgecil olma eğiliminde olduklarını bulmuşlardır.
- Yardım etmek olumsuz duyguları hafifletir. Diğer uzmanlar, özgecil eylemlerin, olumsuz durumdan kurtulma modeli olarak adlandırılan bir düşüncede sıkıntı içinde olan bir başkasını gözlemleyerek yaratılan olumsuz duyguları hafifletmeye yardımcı olduğunu ileri sürmüşlerdir. Esasen, dertte olan bir kişiyi görmek, üzüntü, sıkıntı ya da rahatsızlık hissetmemize neden olur, bu nedenle sorun yaşayan kişinin bu olumsuz duyguları azaltmasına yardımcı olur.
Teorileri Karşılaştırma
Özgeciliğin ardında yatan temel nedenler ve "saf" özgecilik gibi gerçekten bir şey olup olmadığı sorusu, sosyal psikologlar tarafından sıcak bir şekilde tartışılan iki meseledir. Gerçekten özgecil nedenlerden ötürü başkalarına yardım etmeye mi çalışıyoruz yoksa özgecil davranışlarımızı yönlendiren gizli faydalar var mı?
Bazı sosyal psikologlar, insanların bencil nedenlerden ötürü sıklıkla fedakârca davranırken, gerçek fedakarlığın mümkün olduğuna inanırlar. Diğerleri bunun yerine başkalarına karşı empatinin genellikle kendinize yardım etme arzusuyla yönlendirildiğini öne sürmüşlerdir. Arkasındaki sebepler ne olursa olsun, dünyamız fedakarlık olmadan çok daha üzücü bir yer olurdu.
> Kaynaklar:
> Carey, B. Stanford Psikologlar, Altruizmin Sadece Doğuştan Olmadığını Gösteriyor. Stanford Raporu. 18 Aralık 2014'te yayınlandı.
> Sanderson, CA. Sosyal Psikoloji. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons; 2010.
> Minnesota Kütüphaneleri Yayıncılık Üniversitesi. Yardımlaşma ve Altruizm. İçinde: Sosyal Psikolojinin İlkeleri . 2010.
> Vedantam, S. İyi Olmak Güzelse, Sadece Doğal Olabilir. Washington post. 28 Mayıs 2007'de yayınlandı.